Çfarë është Pronësia Industriale, cilat janë objektet e mbrojtjes dhe cilat janë funksionet e saj?
Me Pronësi Industriale nënkuptojmë grumbullin e të drejtave të përcaktuara në nenin 1 të Konventës së Parisit për mbrojtjen e pronësisë industriale.
Mbrojtja e pronësisë industriale ka si objekt të saj, patentat dhe modelet e përdorimit,markat tregtare, markat e shërbimit, emrat e tregtisë, treguesit gjeografikëdhe emërtimet e origjinës.
Cilat janë avantazhet e regjistrimit të markës?
Pronari i markës së regjistruar gëzon të drejtën ekskluzive të përdorimit të markës, në përputhje me të drejtat e parashikuara nga ligji për Pronesinë Industriale.
Cilat janë përfitimet e pronarit të markës, pas regjistrimit të markës?
Pronari i markës së regjistruar gëzon të drejtën të ndalojë personat e tretë të përdorin, gjatë ushtrimit të veprimtarisë së tyre tregtare, pa autorizimin e tij :
- a) një shenjë, që është e njëjtë me markën, për mallra dhe shërbime, që janë të njëjta me ato, për të cilat është regjistruar marka;
- b) një shenjë, që është e njëjtë ose e ngjashme me markën apo që, për shkak të njëllojshmërisë apo ngjashmërisë së mallrave ose shërbimeve, për të cilat përdoret shenja, me mallrat apo shërbimet, që mbulohen nga marka e regjistruar, mund të shkaktojnë konfuzion te publiku, ku përfshihet edhe mundësia e bashkëlidhjes së shenjës me markën tregtare;
- c) një shenjë të njëjtë ose të ngjashme për mallra apo shërbime, edhe kur këto nuk janë as të njëjta e as identike me ato, për të cilat është regjistruar marka, në rast se marka ka reputacion në Republikën e Shqipërisë dhe nga përdorimi i shenjës, pa shkak të arsyeshëm, realizohet një përfitim i padrejtë ose dëmtohet natyra dalluese apo emri i mirë i markës.
Në përputhje me pikën 2 të këtij neni, gjithashtu, ndalohet:
- a) vendosja e shenjës te mallrat ose ambalazhet e tyre;
- b) hedhja e mallrave në treg, ofrimi i tyre për shitje, duke përdorur këtë shenjë, ose krijimi dhe mbajtja e rezervave për këto qëllime;
- c) ofrimi i shërbimeve, duke përdorur këtë shenjë;
ç) importimi ose eksportimi i mallrave, duke përdorur këtë shenjë;
- d) përdorimi i shenjës në veprimtarinë tregtare, në reklamime ose publicitete.
Të drejtat, që i njihen pronarit të markës së regjistruar, sipas këtij neni, i njihen edhe pronarit të markës së mirënjohur në Republikën e Shqipërisë, në përputhje me përcaktimin e shkronjës “ç” të pikës 5 të nenit 143 të këtij ligji.
Pronari i markës së regjistruar gëzon të drejtën të ndalojë personat e tretë të përdorin, gjatë ushtrimit të veprimtarisë së tyre tregtare, pa autorizimin e tij :
- a) një shenjë, që është e njëjtë me markën, për mallra dhe shërbime, që janë të njëjta me ato, për të cilat është regjistruar marka;
- b) një shenjë, që është e njëjtë ose e ngjashme me markën apo që, për shkak të njëllojshmërisë apo ngjashmërisë së mallrave ose shërbimeve, për të cilat përdoret shenja, me mallrat apo shërbimet, që mbulohen nga marka e regjistruar, mund të shkaktojnë konfuzion te publiku, ku përfshihet edhe mundësia e bashkëlidhjes së shenjës me markën tregtare;
- c) një shenjë të njëjtë ose të ngjashme për mallra apo shërbime, edhe kur këto nuk janë as të njëjta e as identike me ato, për të cilat është regjistruar marka, në rast se marka ka reputacion në Republikën e Shqipërisë dhe nga përdorimi i shenjës, pa shkak të arsyeshëm, realizohet një përfitim i padrejtë ose dëmtohet natyra dalluese apo emri i mirë i markës.
Në përputhje me pikën 2 të këtij neni, gjithashtu, ndalohet:
- a) vendosja e shenjës te mallrat ose ambalazhet e tyre;
- b) hedhja e mallrave në treg, ofrimi i tyre për shitje, duke përdorur këtë shenjë, ose krijimi dhe mbajtja e rezervave për këto qëllime;
- c) ofrimi i shërbimeve, duke përdorur këtë shenjë;
ç) importimi ose eksportimi i mallrave, duke përdorur këtë shenjë;
- d) përdorimi i shenjës në veprimtarinë tregtare, në reklamime ose publicitete.
Të drejtat, që i njihen pronarit të markës së regjistruar, sipas këtij neni, i njihen edhe pronarit të markës së mirënjohur në Republikën e Shqipërisë, në përputhje me përcaktimin e shkronjës “ç” të pikës 5 të nenit 143 të këtij ligji.
A është një patentë e vlefshme në çdo vend?
Patentat janë të drejta territoriale.
Në përgjithësi, të drejtat ekskluzive janë të zbatueshme vetëm në vendin ose rajonin në të cilin është paraqitur dhe dhënë një patentë, në përputhje me ligjin e atij vendi ose rajoni.
Çfarë është klasifikimi i Nicës ?
Klasifikimi Ndërkombëtar i Mallrave dhe Shërbimeve për Regjistrimin e Markave u krijua nga një Marrëveshje e përfunduar në Konferencën Diplomatike të Nicës, më 15 qershor 1957, u rishikua në Stokholm, në 1967 dhe në Gjenevë, në 1977, dhe ka pësuar ndryshime në vitin 1979.
Secili prej vendeve palë në Marrëveshjen e Nicës është i detyruar të zbatojë Nice Classification në lidhje me regjistrimin e markave, ose si klasifikim kryesor ose si një klasifikim dytësor, dhe duhet të përfshijë në dokumentet zyrtare dhe botimet në lidhje me regjistrimet e saj numrat e klasave të Klasifikimit të cilave u përkasin mallrave ose shërbimeve për të cilat janë regjistruar markat.
Përdorimi i Klasifikimit të Nicës është i detyrueshëm jo vetëm për regjistrimin kombëtar të markave në vendet palë në Marrëveshjen e Nicës, por edhe për regjistrimin ndërkombëtar të markave të kryera nga Organizata Afrikane e Pronës Intelektuale (OAPI), Organizata Rajonale Afrikane e Pronësisë Intelektuale (ARIPO) ), Zyra e Beneluksit për Pronësinë Intelektuale (BOIP), Zyra e Bashkimit Evropian e Pronësisë Intelektuale (EUIPO) dhe Byroja Ndërkombëtare e WIPO.
Ky klasifikim zbatohet gjithashtu në një numër vendesh jo-palë në Marrëveshjen e Nicës.
Çfarë është klasifikimi i Vjenës ?
Me kërkesë të një numri të zyrave të pronësisë industriale të vendeve anëtare të Unionit të Parisit, Byroja e Bashkuar Ndërkombëtare për Mbrojtjen e Pronës Intelektuale (BIRPI), paraardhësi i Organizatës Botërore të Pronës Intelektuale (WIPO), filloi të punojë me një Komitet të Ekspertëve ngritur në 1967 nga Komiteti i Koordinimit të Ndërmarrjeve BIRPI për hartimin e një klasifikimi ndërkombëtar të elementeve figurative të markave.
Klasifikimi u vendos përfundimisht me një marrëveshje të përfunduar në 12 Qershor 1973, në Konferencën Diplomatike të Vjenës.
Marrëveshja e Vjenës hyri në fuqi më 9 gusht 1985.
Qëllimi i Klasifikimit ka për qëllim të lehtësojë kërkimet në pritje të markave tregtare dhe të shmangë punën thelbësore të riklasifikimit kur dokumentet shkëmbehen në nivelin ndërkombëtar. Për më tepër, vendet palë në Marrëveshjen e Vjenës nuk kanë më nevojë të hartojnë klasifikimin e tyre kombëtar ose të mbajnë një azhurnues ekzistues.
Neni 4 i Marrëveshjes së Vjenës parashikon që, në varësi të kërkesave të përshkruara nga vetë Marrëveshja, qëllimi i Klasifikimit është ai që i atribuohet asaj nga secili prej Shteteve Kontraktuese, dhe që, në veçanti, Klasifikimi nuk i detyron këto Shtete në respektimin e masës së mbrojtjes së dhënë për markën.
Kush ka të drejtë për të depozituar një aplikim për markë?
Kërkesa për të fituar të drejtën mbi një markë mund të bëhet nga çdo person.
Kur markat janë të pa-regjistrueshme?
Një shenjë nuk regjistrohet si markë ose nëse regjistrohet, mund të shfuqizohet kur:
- a) nuk ka karakter dallues;
- b) përbëhet ekskluzivisht nga elemente ose tregues, që shërbejnë në treg për të treguar llojin, cilësinë, sasinë, qëllimin, vlerën, origjinën gjeografike ose kohën e prodhimit të mallrave apo të kryerjes së shërbimeve, ose për të treguar karakteristika të tjera të mallrave apo të shërbimeve;
- c) përbëhet ekskluzivisht nga elemente ose tregues, që janë bërë të zakonshëm në gjuhën e përditshme apo që janë kthyer në praktika tregtare;
ç) përbëhet nga forma ose vija, të imponuara nga vetë natyra e mallrave apo e shërbimeve dhe/ose forma apo linja thelbësore, për të përmbushur një rezultat teknik;
- d) përbëhet nga forma, që u japin mallrave një vlerë thelbësore;
- dh) përbëhet nga elemente, që cenojnë interesin publik ose që bien në kundërshtim me vlerat morale apo rendin publik;
- e) përbëhet nga elemente, që kanë prirje të çorientojnë publikun për natyrën, cilësinë, origjinën gjeografike ose tregtare të mallrave dhe/ose shërbimeve, që ato kanë për qëllim të dallojnë;
ë) përbëhet nga tregues gjeografikë, për verërat ose pijet alkoolike, që nuk e kanë origjinën gjeografike nga vendet, që tregohen në këta tregues, edhe nëse tregohet origjina e vërtetë e produkteve, ose treguesit gjeografikë janë përkthyer apo shoqëruar me shprehje të tilla, si “lloj” “tipi” “stili” “imitimi” ose shprehje të ngjashme;
- g) përbëhet nga: emra shtetesh (të plotë ose të shkurtuar);
- ii) emblema shtetërore, medalje, urdhra nderi; iii) vula dhe shenja zyrtare të miratuara nga vendi;
- iv) emblemat e organizatave të njohura ndërkombëtare ose shkurtimet e tyre; v) simbolet fetare;
- vi) flamujt kombëtarë;
- gj) përbëhet nga elemente, që bien në kundërshtim me nenin 6 ter të Konventës së Parisit, përveç kur autoritetet kompetente kanë autorizuar përdorimin e tyre.
- h) nuk përbën markë, sipas nenit 140 të këtij ligji;
- i) përmban ose përbëhet nga një emërtim origjine ose një tregues gjeografik, me efekt në territorin e Republikës së Shqipërisë, nëse kërkesa për regjistrimin e markës është dorëzuar pas datës së dorëzimit të kërkesës për regjistrimin e emërtimit të origjinës ose treguesit gjeografik dhe me qëllim mbrojtjen e tyre, të parashikuar në legjislacionin, në bazë të të cilit janë regjistruar ato dhe që kanë lidhje me të njëjtin lloj produktesh.
Një shenjë nuk përjashtohet nga regjistrimi si markë, në përputhje me shkronjat “a”, “b” e “c”, të pikës 1, të këtij neni, në qoftë se marka, objekt shqyrtimi, ka fituar karakter dallues në procesin e përdorimit përpara datës së aplikimit. Një markë tregtare nuk mund të zhvlerësohet për të njëjtat arsye, nëse, para datës së kërkesës për shfuqizim, për shkak te përdorimit të saj, ajo ka fituar karakter dallues.
Cilat janë kushtet që plotëson kjo markë për të paraqitur një kërkesë për regjistrim ndërkombëtar të saj?
- Pronari i markës së regjistruar ose aplikanti mund të depozitojnë në DPPI një kërkesë, kundrejt pagesës së një tarife të caktuar, për regjistrimin ndërkombëtar të markës, në mbështetje të Marrëveshjes së Madridit dhe/ose të protokollit të kësaj marrëveshjeje.
- Dispozitat e këtij ligji janë të zbatueshme për të gjitha çështjet, që nuk janë përfshirë në këto marrëveshje.
- Në funksion të regjistrimit ndërkombëtar të markës, sipas Marrëveshjes së Madridit, publikimi i kërkesës, në përputhje me nenin 151 të këtij ligji, zëvendësohet me publikimin e regjistrimit ndërkombëtar në gazetën zyrtare të Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale (ONPI).
- Afati për depozitimin e kundërshtimit ndaj regjistrimit ndërkombëtar të markës në Republikën e Shqipërisë fillon nga data e publikimit të aplikimit të markës në gazetën zyrtare të Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale.
- Kërkesa e përmendur në pikën 1 të këtij neni depozitohet në DPPI, sipas procedurës së parashikuar në rregulloren përkatëse.
- Afati për paraqitjen e kundërshtimit nuk mund të zgjatet tej afatit të parashikuar në pikën 4 të këtij neni.
- Regjistrimet ndërkombëtare në Republikën e Shqipërisë i nënshtrohen shqyrtimit për shkaqet absolute të refuzimit, ashtu siç i nënshtrohen edhe aplikimet kombëtare për regjistrimin e markës tregtare.
- Nëse marka ndërkombëtare nuk është në përputhje me kërkesat e neneve 140 dhe 142, DPPI-ja njofton aplikuesin dhe i jep atij mundësinë, brenda katër muajve nga data e publikimit të njoftimit në gazetën zyrtare të Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale, të paraqesë shpjegimet e tij, si dhe dokumente shtesë, sipas rastit.